2 YAŞ SENDROMU
2-3 yaş dönemi bebeklikten çocukluğa geçiş dönemidir ve bu dönem aralığı çocuğun psiko-sosyal gelişiminde önemli bir yer tutar. “2 yaş sendromu” olarak bilinen ve 16-42 ay arasında görülen bu dönem, çocuk gelişimi için çok önemli olmakla birlikte çoğu ebeveyn için zorlayıcı bir süreç olmaktadır.
2 yaş döneminde çocuklar konuşmaya ve yürümeye başlarlar; bu bireyselleşmenin ilk adımlarıdır. Bu döneme kadar anne-babasına bağımlı olan bebek, motor hareketlerinin artmasıyla birlikte daha çok hareketlenmeye ve etrafını keşfetmeye başlar. Çocuğunuz “BEN” de varım, ben de bir bireyim mesajı verme çabası içindedir ve özerkleşmeye çalışır. Bağımsız davranabildiğini keşfeden bireyselleşme çabası içinde, anne babaya ait olmak yerine onlardan uzaklaşmak isterken, annenin yardımına muhtaç olduğunun da farkındadır. Bundan dolayı başkaldırma, isyan ile boyun eğme arasında gidip gelmektedir. İnatlaşma, ısrarcı davranma, huysuzlaşma, isteklerini zorla kabul ettirme çabaları oldukça yoğun görülür.
Çocuklarda 2 yaş döneminde çocuklarda görülen özellikler;
• Aşırı inatçılık
• Ağlama, isteklerini ağlayarak, tepinerek yaptırmaya çalışma, öfke nöbetleri
• İştah azalması, uyku düzeninde değişme
• Huysuzluk
• Elindeki oyuncak veya ev eşyalarını yere atma, fırlatma
• “Hayır” kelimesini sıkça kullanma
• Anne babaya ya da çevresindeki kişilere vurma
• Kendi saçını çekme, yüzünü tırmalama gibi kendine zarar verici davranışlar.
ANNE- BABALARA ÖNERİLER
• Çocuğunuzun bu davranışlarının normal gelişiminin bir parçası olduğunu ve normal bir süreç yaşadığınızı unutmayın.
• Çocuğunuzla inatlaşmayın. İnatlaşmanın iki tarafı da daha fazla öfkelendireceğini unutmayın.
• Çok katı kurallarla eğitim vermekten ve disipline etmeye çalışmaktan kaçının.
• Kendi başına yapabileceği şeyleri siz onun için yapmayın, kendi başına yapabilmesi için çocuğunuza alan yaratın.
• Çocuk ısrarla bir şeyi almak ya da yapmak için ağlarsa, yeter ki sussun düşüncesiyle istediği şeyi yapmayın. Çocuğunuz sakinleşene kadar bekleyin ve sonrasında anlayacağı dille neden istediğini yapmadığınızı açıklayın. Ağlayarak ya da tepinerek istediği şeyi almasına ya da yaptırmasına asla izin vermeyin. Buna izin verirseniz istediği her şeyi bu yolla yaptırmayı öğrenmiş olacaktır.
• Çocuğunuz inatlaştığında, huysuzluk yaptığında dikkatini başka yöne çekerek krizi yönetebilirsiniz.
• Çocuğun tuvalet eğitimi için en uygun zamanı kollayın. Çocuk bunu sözel olarak ve hareketleriyle ifade ediyorsa tuvalet eğitimine başlanabilir. Sırf zamanı geldi diyerek çocuğun hazır olmadığı bir dönemde eğitime başlamak ve tuvalet eğitiminde çocukla inatlaşmak büyük hatadır.
• 2-3 yaş çocuğu sorgulama dönemindedir. “Bu ne?” “Niye?”, “Neden?” sorularını bıkıp usanmadan size soracaktır. Ne kadar yorgun olursanız olun çocuğun sorularını yanıtsız bırakmayın, terslemeyin. Bunun yerine, çok yorgun olduğunuzu ve sorularını biraz dinlendikten sonra yanıtlayabileceğinizi anlatın ve ondan dinlenmek için biraz zaman isteyin.
• 2 yaş dönemindeki çocuklar gelişim dönemi özelliği olarak karanlık, köpek, yılan, gök gürültüsü gibi şeylerden korkarlar. Onların korkularını küçümsemeden anlamaya çalışın. “Korkacak bir şey yok” yerine “Ben senin yanındayım” mesajını verin.
• Çocuğa karşı kullandığınız hayırları mümkün olduğunca azaltın. Hayır demek yerine çocuğunuza mutlaka alternatifler sunun (Örneğin, dışarı oyun oynamak için çok karanlık oldu parka gidemeyiz ama odanda oyuncaklarınla oynayabiliriz).
Sevgiler
Psikolog Merve Demir
