Urartuların ölü gömme geleneğine ışık tutacak keşif

Van'ın Gürpınar ilçesinde her yıl tarihe ışık tutacak önemli bulguların gün yüzüne çıkarıldığı Çavuştepe Kalesi'nde bu sene yürütülen kazı çalışmaları sırasında Urartuların ölü gömme geleneğine ışık tutacak bir ilk yaşandı. Sığır, köpek, koyun ve 4 atla gömülü bulunan Urartu yöneticisine ait olduğu değerlendirilen mezar, bilim insanlarını heyecanlandırdı.
Urartu Kralı II. Sarduri tarafından yaptırılan Çavuştepe Kalesi ve kuzey kısmındaki nekropol alanında başlatılan kazı çalışmalarıyla tarihin sırları bir bir çözülüyor. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu başkanlığında antropolog, arkeolog, sanat tarihçi, şehir plancısı ve restoratörlerlerden oluşan 25 kişilik ekiple yürütülen kazı çalışmaları tüm hızıyla sürüyor. 2 bin 777 yıllık olduğu tespit edilen kadın ve erkek iskeletleri ile geçen yıl üzerinde birçok takı ve pazı kısmında ejder başlı bilezik olan 3 yaşlarında çocuk iskeletinin bulunduğu bölgede sürdürülen kazılarda, son olarak Urartulu bir yöneticinin 4 atı, köpeği, sığırı ve koyunuyla gömüldüğü yeni bir mezar bulundu.

Parçalanan atlarla ölünün üzeri kapatılmış
İHA muhabirine konuşan Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, hayvanlarıyla gömülen Urartulunun bir yönetici olduğunu söyledi. Çavuşoğlu, 'Çavuştepe Kalesi'nde yapılan çalışmalar 2 Ağustos tarihinde başladı ve tüm hızıyla devam ediyor. Nekropol alanındaki çalışmalarımızı ise özellikle kuzey kesimde yoğunlaştırdık. Çalışmalarımızı yoğunlaştırmamızın sebebi ise bir duvar izini takip etmek istedik. Duvar izinin son noktasını bulmak için çalışmalarımızı sürdürürken, yüzeye çok yakın bir bölümde, yerin 20 santimetre altında temizlik çalışmaları esnasında at iskeletleriyle karşılaştık. Detaylı çalışmalar neticesinde ise at iskeletlerinin dört adet olduğunu ve arada insan kemiklerinin olduğunu gördük' dedi.

'Dinsel bir ritüel bulguyla karşı karşıyayız'
Aynı zamanda bir sığır ve koyunun da çenelerinin kesilerek mezara bırakıldığını tespit ettiklerini ifade eden Çavuşoğlu, 'İnsan kemiklerinin parçalara ayrılmış atlarla kapatıldığını görüyoruz. Diğer bir husus ise hemen başının yanında bir köpek başı bulunuyor. Bu da bize atların eskiden kişinin zenginliğini ifade ettiğini gösteriyor. Dört atla birlikte gömülmüş olması, yönetici bir kişi veya askeri bir üst düzey kişi olduğunu bizlere gösteriyor. Burada yapmış olduğumuz çalışmalarda özellikle baş bölgesinde köpeğin yer alması da dikkat çekiyor. Biliyorsunuz köpek ve at sadık birer hayvan. Ölen kişi için atları ve köpeğinin kurban edilmesi de aklımıza geldi. Dinsel bir ritüel bulguyla karşı karşıyayız' diye konuştu.

Urartuların kullandığı at cinsi araştırılıyor
'Buradaki en önemli husus, Urartuların ölü gömme geleneği hakkında her yıl yeni bir veri sunmasıdır' diyen Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
'Urartu'da bir insanın dört atla gömülmüş olması ilk defa karşımıza çıktı. Gömülü bulunan at iskeletlerini kaldırdık. Urartuların kullanmış oldukları at cinsi tespit etmek için de çalışmalara başladık. Nekropoldeki buluntu, ilk defa karşılaştığımız bir olay ve çok heyecan vericidir."