Psikolog Merve Demir Yazdı. Sosyal Fobiye Meydan Okuyun!

SOSYAL FOBİYE MEYDAN OKUYUN !

Öncelikle nedir bu sosyal fobi ?

Sosyal fobi, toplum içinde otururken, konuşurken , yemekyerken-içerken, yazı yazarken ya da herhangi bir eylemde bulunurken kızarma terleme, ellerin titremesi, kendini küçük düşüreceğini sanarak yanlış bir şey yapma korkusu olarak tanımlanabilir. Sosyal ortamlarda, kişinin davranışlarının başkaları tarafından inceleneceği ya da performans gerektiren durumlarda utanacağını düşünerek nedensiz, sürekli ve belirgin bir korku ortaya çıkar. Aslında bozukluğun temel nedeni başkalarının yanında gülünç düşme korkusudur. Topluluk içinde beceriksizlik veya uygunsuz davranışlar sergilemekten korkulan durumlardır. Korkulan ortam ya da nesne karşısında hissedilen bunaltı panik seviyesinde olabilir ve kişinin beceriksiz hareketler sergilemesine neden olabilir. 

Bireylerde sosyal fobi neden oluşur?

Ailede kalıtımsal bir aktarım söz konusu olabilir. Akrabaları arasında sosyal fobik olan kişilerin bu hastalığa yakalanma riski bir miktar daha yüksektir. Ailede yetiştiriliş biçimi de temel sebeplerdendir. Baskılayıcı aile yapısı, çocukken yaşanılmış bir travma , akran zorbalığı, psikolojik, fiziksel veya cinsel istismar ve şiddet sosyal fobinin temellerini atmış olabilir.Örneğin; sosyal fobik olan bir kişi, çocuklukta yaptığı bir hatadan dolayı ailesinden şiddet görmüş olabilir. Ya da benzer hatalar sebebiyle arkadaşları, çevresindeki büyükleri tarafından alaya alınmış olabilir.

“Hata Yapacağım” kaygısı, kaçınma davranışına neden oluyor

Kişi arkası dönük oturuyor, hemen yemek yiyor veya başkalarının önündeyken geçip tuvalete gidemiyor, , telefonda konuşamıyor ya da yabancı dilde mükemmel konuşuyor; fakat‘Başkalarının önündeyken hata yapacağım' kaygısı yüzünden en iyi şekilde konuşan kişi, hiç konuşamamaya başlıyor. O yüzden kaçınma davranışı çok fazla oluyor. Sosyal fobisi olankişiler, bir konuyu anlatmaya başlayacakları zaman uzun bir konuşma yapacakları yerde o heyecanlanma ya da nefeslerini kontrol edememeleri yüzünden bir dakikadan az bir süredekonuşmasını bitiriyor. Nefes alamıyor, bir an da o çarpıntıyla birlikte terleme ve bedensel tepkiler meydana gelebiliyor.

Sosyal fobi, tedavi edilebilir mi?

Öncelikle davranışçı farklı terapilerle birlikte bilişsel davranışçı terapi tekniklerini kullanarak düzeni sağlamak; yanlış inanışları, hatalı davranış ve düşünceleri doğru ve olumlu yöne doğru çevirmek gerekiyor. Sonrasında da bu beklentilerinin aslında çok daha kötü olmadığını ve kendi zihninin bunu yarattığını fark edebilmesi için de biz sanalgözlük, sanal terapi tedavisinden faydalanıyoruz. Kişilerin bedensel tepkisi varsa ‘biofeedback' denilen bedensel geri bildirim teknikleriyle birlikte kişinin kendini kontrol etmesini, bedenini, nefesini, , kalp atışını, ısısını kontrol etmesini öğretiyoruz. O süreci kontrol altına aldıktan sonra genellikle sanal gözlük tedavisine başlayıp farklı noktalara doğru gidebiliyoruz ve ardından olay çözülebiliyor.

Tedavi edilmeyen sosyal fobi aynı zamanda depresyon ve agorafobi (topluma açık yerlerde bulunma korkusu) gibi başka rahatsızlıkların da oluşmasına neden olabilir. Sosyal fobi yüz kızarması, el titremesi, baş dönmesi, aşırı terleme ve ani tuvalete gitme isteği gibi belirtilere neden olabilir. Böyle bir şüpheniz var ve yaşamınızı engellemeye başladıysa bu bir problem olarak değerlendirilir. Doğru zaman durumu fark ettiğiniz zamandır. Yardım almaktan çekinmeyin lütfen.

Sevgiler

Psikolog Merve DEMİR