Psikolog Merve Demir Yazdı. 'Bipolar Bozukluk'

BİPOLAR BOZUKLUK ( İKİ UÇLU BOZUKLUK, MANİK DEPRESİF HASTALIK )

Bipolar bozukluk maniden depresyona kadar uzanan ruh halindeki aşırı değişkenlikler olarak tanımlanır. (Manik ; aşırıenerjik, konuşkan , umursamaz dönemi tanımlar )  Bu hastalık dönemlerinden bir tanesinde taşkınlık (mani), diğerinde ise çökkünlük (depresyon) bulunmaktadır. Birbirlerine zıt gibi görünen bu iki hastalık dönemi yatışma ve alevlenmelerle seyreder. Hastalık dönemleri dışında ise hasta hemen tamamen normale döner. Bazı hastalarda ise günlük yaşamı kısmen etkileyen kalıntı belirtiler görülmekle birlikte, hastalar düzelir.Hastalık dönemleri, mani veya taşkınlık dönemi duygudurumun çok yükseldiği, hastanın aşırı coşkulu olduğu dönemdir.

İki uçlu bozukluğun tedavisinde ilaç tedavileri önem taşımaktadır. Bozukluk tedavi edilmezse, ortalama bir mani dönemi birkaç ay sürebilir. Tedavi edilmeyen depresyon döneminin süresi ise en az 6 aydır. Hastalık dönemleri arasında birçok kişi normal duygu durumlarına döner. Kimileri ise çökkün veya durgun bir duygu durum içerisindedir. Birtakım kişilerin hastalık belirtileri arasında hiç ara olmazken, kimilerinde kısa süreli aralar görülebilir. Ama en çok görülen durum hastalığın ilk yıllarında hastalık dönemleri arasında süre uzun iken, ilerleyen yıllarda bu süre giderek kısalma eğilimi gösterir.

Bipolar Bozukluğun Belirtileri ve Tedavi Süreci  

İki uçlu bozukluğun belli bir tedavisi yoktur, her hastaya göre doktoruyla ortaklaşa olarak bir tedavi programı hazırlanır. Bu tedavi programında ilaç tedavisi yanı sıra yaşamın düzene sokulması, kötü beslenme ve alkol – madde kullanım alışkanlıklarından uzaklaşma, pozitif düşünme ve davranma becerilerini geliştirme, stresle başa çıkma stratejilerini öğrenme, hastalığın seyri konusunda ayrıntılı bilgiye sahip olma bulunmaktadır. İlaç tedavisi olarak tercih edilen ilaçların başında lityum gelirken ayrıca antiepileptikler antipsikotiklergibi destekleyicilerde kullanılabilmektedir.

Bipolar bozukluğu olan ergenlerde hastalık iç görüsü kazandırma, hastalığı ve duygu durum düzenleyici tedaviyi kabullenme , stres yönetimi ve uzun süre stabil duygu durumu sağlayacak aile çevresini sağlamayı içeren aile odaklı terapi geliştirmişlerdir. Bu terapi modelleri relaps önlemeye yönelik stratejilerdir .Bipolar bozuklukta tedavide asıl önemli nokta koruyucu tedavidir. Çünkü ataklar geçicidir fakat nüksetme riski her zaman vardır. Atakların başlangıç belirtilerinin iyi tanınması ve zaman kaybetmeden psikiyatri kontrolüne gidilmesi koruyucu tedavide esastır. Hastalığın tırmanmasını beklemek hastalığın kontrolünü çok zorlaştırır. Erken müdahale tedavi yanıtını arttırır.

Bu dönemde uyarıcı belirtiler arasında:

• Az uyuma veya uyumama isteği

• Etrafı rahatsız edecek davranışlarda bulunmak

• Çok sayıda düşüncenin zihinde uçuşması

• Aşırı konuşkanlık

• Kolayca heyecanlanmak veya huzursuz hissetmek

• Pervasızca para harcamak

• Kilonuzda ve iştahınızda aşırı düzeyde değişiklik bulunmaktadır.

Hastalara günlük hayatları için bazı önerilerde bulunmak gerekirse;

• Arkadaşlarınız, aile bireyleri veya eşinizle (şayet varsa) rahatsızlığınızı paylaşın

• Mümkün olduğunca düzenli uyku uyuyun

• Çok az alkol tüketin veya hiç tüketmeyin. Uyuşturucudan uzak durun.

• İşte ve evde stresinizi azaltın.

• Düzenli beslenin.

• Düzenli egzersiz yapın.

• Nefes egzersizleri yapın.

• Öfke ve depresyon (çökkünlük) gibi duygularla teker teker başa çıkmayı öğrenin.

       Sevgiler 

Psikolog Merve DEMİR